Wil je als gemeente serieus werk maken van de aanpak van overlast in de openbare ruimte? En met bestuurlijke boetes invulling geven aan je handhavingsfunctie? Zorg dan dat registratie, het inningproces en de afhandeling van bezwaar- en beroepsprocedures vlekkeloos is ingericht. Dan dragen bestuurlijke boetes in een belangrijke mate bij aan het terugdringen van de overlastsituaties.
In een aantal gemeenten delen gemeentelijke handhavers al bestuurlijke boetes uit om onder andere overlast in de openbare ruimte aan te pakken. Deze gemeenten mogen het opgelegde bedrag zelf houden. Daar staat tegenover dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor het innen van de boete en het afhandelen van eventuele bezwaar- en beroepsprocedures.
Waarom kiezen deze steden voor zelf innen?
Gemeenten die hebben gekozen de inning van de boetes vastgelegd in de APV en de Afvalstoffenverordening via het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) te laten verlopen, zien hun inspanningen niet gecompenseerd.
De opbrengst verdwijnt immers in de schatkist van het Rijk. Gemeenten kregen 25 tot 40 euro per boete gecompenseerd, maar dat is vorig jaar afgeschaft als bezuinigingsmaatregel. Door het wegvallen van de rijksvergoeding is het voor veel gemeenten interessanter geworden om overlastfeiten zelf via bestuurlijke boetes op te gaan leggen en deze zelfstandig te innen, en zo primair de vaak vele kleine ergernissen terug te dringen. De inkomsten hieruit zorgen er bovendien voor dat gemeenten nu beter in staat zijn hun handhaving daarop af te stemmen, omdat financiële compensatie nu wel is geborgd.
Ervaringen Gemeente Arnhem
Robbert van Rooij, hoofd Vergunningen en Handhaving van de gemeente Arnhem, noemt enkele aanvullende voordelen:
Zelf de hoogte van de boete bepalen
“Gemeenten kunnen zelf de hoogte van het boetebedrag bepalen en zijn niet meer afhankelijk van de CJIB boetetarieven. Uiteraard is er wel sprake van maxima. In Arnhem hebben we bijvoorbeeld het tarief voor het bijplaatsen van afval verhoogd van € 96,- naar € 140,-“.
Foto mogelijkheden verlagen bezwaar percentage
“De bestuurlijke boete opent de weg om direct foto’s van de overtreding te maken en deze aan het PV te hangen. Vervolgens kunnen deze foto’s direct en integraal worden afgedrukt in de boetebeschikking die de overtreder ontvangt. Bij het CJIB gaat dat niet waardoor in praktijk 12% van de overtreders in bezwaar gaat, dat is veel. In Duitsland is dat percentage veel lager omdat je de mooie foto meegeleverd krijgt, de neiging om daar nog wat van te zeggen is dan een stuk kleiner. Bovendien behandelt het CJIB de bezwaren niet zelf maar stuurt ze door naar de BOA die de boete heeft opgelegd. Een BOA is gemiddeld 3 uur kwijt voor zijn of haar verweer, zonde tijd.
Boetes verhogen voor bedrijven
“De boetes voor bedrijven kunnen maximaal met een factor 13 worden verhoogd, in Arnhem is gekozen voor maximaal 10, waarbij de BOA zelf de inschatting van de hoogte van de boete kan en mag maken als discretionaire bevoegdheid;”

Kan elke gemeente zelf innen?
Elke gemeente kan zelf bestuurlijke boetes innen. Doordat het vaak gaat om veelvoorkomende feiten, zijn de aantallen relatief hoog. Hierdoor dient er ook rekening gehouden te worden met de mogelijkheid dat er een bezwaar en beroep op volgt. Dat kost veel tijd en capaciteit. De meeste gemeenten zijn hier niet op ingericht. Daarnaast betreft het veelal vorderingen waar specifieke kennis voor nodig is. Daarbij speelt emotie bij deze vorderingen vaak een grotere rol. Dus naast de hoeveelheid vorderingen, moet je als gemeente ook op het type en de aard van deze vorderingen zijn ingespeeld.
Overlast in openbare ruimte optimaal aanpakken?
Gemeenten kunnen het innen van bestuurlijke boetes nog meer te gelde maken door het inningtraject en de afhandeling van bezwaar- en beroepsprocedures uit te besteden aan Cannock Chase. We hebben veel ervaring met vergelijkbare typen vorderingen, zoals parkeernaheffingsaanslagen. Niet alleen besparen gemeenten met uitbesteding kosten, maar met onze aanpak behalen we ook snel en efficiënt resultaat. Wanneer er op straat, bij constatering, al gebruik wordt gemaakt van bijvoorbeeld de Handhavings App Bestuurlijke Boete van iHandhaving, verloopt het gehele proces zelfs digitaal. Dat geeft je als gemeente slagkracht in de aanpak van overlast in openbare ruimte.